XIX-wieczna parkowa stróżówka (zwana też kordegardą lub basztą parkową), w której w latach 1983-2003 znajdowało się Muzeum Miejskie w Wyszkowie. Fot. ze zb. autora

W Wyszkowie nie ma zbyt wielu zabytków – to fakt. Mamy obelisk Wazów z drugiej połowy XVII w., zespół pałacowy biskupa Jana Giedroycia z lat 80. XVIII w., który dziś nazywa się Pałacem Skarżyńskich, kościół p.w. św. Idziego z 1795 r., kaplicę cmentarną z 1835 r., ceglaną stróżówkę z pierwszej połowy XIX w., od której rozpoczynała się parkowa droga do nieistniejącego już pałacyku carskiego senatora Sołowiewa (w niektórych źródłach Sołowiowa), fragment browaru z drugiej połowy XIX w., dworzec kolejowy z lat 1895-1897. Zabytkowy charakter ma również układ ulic miasta, w skład którego wchodzą drogi, których przebieg nie zmienił się od setek lat. Działania ostatniej wojny światowej sprawiły, że Wyszków w dwudziestym stuleciu stracił większość obiektów, które dziś mogłyby być zabytkami i wizytówką turystyczną miasta. Wyszków w latach 1939-1945, ale również po II wojnie światowej (na skutek nieprzemyślanych decyzji) stracił bezpowrotnie swój dawny charakter. Tego typu decyzje zapadają do dziś, ale jedną z najsmutniejszych dla historii Wyszkowa jest likwidacja w 2003 r. ostatniego (i jedynego) muzeum regionalnego.

Czytaj dalej

Dworzec z kasą biletową stacji Przetycz w latach 1919-1922. Po lewej stronie widać fragment budynku gospodarczego, który istnieje do dziś. Pocztówka ze zbiorów autora.

Dworzec z kasą biletową stacji Przetycz w latach 1919-1922. Po lewej stronie widać fragment budynku gospodarczego, który istnieje do dziś. Pocztówka ze zbiorów autora.

Przetycz to niewielka 3-torowa stacja położona na 40,585 km linii Tłuszcz – Ostrołęka (D29-29). Sama stacja znajduje się właściwie we wsi Stare Bosewo, położonej niedaleko Długosiodła w powiecie wyszkowskim. Pierwsze wzmianki o możliwości powstania w tych okolicach stacji sięgają końca XIX wieku. Wraz z otwarciem linii Pilawa-Ostrołęka w październiku 1897 roku zapowiedziano, gdzie w miarę potrzeb, mogą powstać nowe punkty eksploatacyjne – były to m. in. Dalekie, Komarowo i Goworowo (1). Lokalizacja planowanego Komarowa odpowiada położeniu dzisiejszej stacji Przetycz.

Czytaj dalej

Odbudowa mostu kolejowego w czasie zimy 1939/1940. Widok od strony Wyszkowa. Fot. ze zb. J&P Kosińskich.

 

Zwiększająca się w latach 30-tych ubiegłego wieku agresja ze strony Rzeszy Niemieckiej wobec państw europejskich doprowadziła do wybuchu II wojny światowej. 1 września 1939 roku wojska niemieckie i słowackie zaatakowały terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obrona terytorium polski nazwana, tzw. kampanią wrześniową, objęła również obszar Ziemi Wyszkowskiej. Grupa Operacyjna “Wyszków” stworzona w czasie tej kampanii miała bronić linii Narwi wraz z Armią “Modlin” i Samodzielną Grupą Operacyjną “Narew” od strony Prus Wschodnich. Pasmo porażek polskiej armii wymusiło wycofanie się jej w kierunku wschodnim.

Czytaj dalej