Odbudowa mostu kolejowego w czasie zimy 1939/1940. Widok od strony Wyszkowa. Fot. ze zb. J&P Kosińskich.

 

Zwiększająca się w latach 30-tych ubiegłego wieku agresja ze strony Rzeszy Niemieckiej wobec państw europejskich doprowadziła do wybuchu II wojny światowej. 1 września 1939 roku wojska niemieckie i słowackie zaatakowały terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obrona terytorium polski nazwana, tzw. kampanią wrześniową, objęła również obszar Ziemi Wyszkowskiej. Grupa Operacyjna “Wyszków” stworzona w czasie tej kampanii miała bronić linii Narwi wraz z Armią “Modlin” i Samodzielną Grupą Operacyjną “Narew” od strony Prus Wschodnich. Pasmo porażek polskiej armii wymusiło wycofanie się jej w kierunku wschodnim.

Czytaj dalej

Dom handlowy wraz z magazynami należący do Józefa Cudnego – 1932. Zdjęcie ze zbiorów Ryszarda Cudnego.

 

1. Wojna polsko-bolszewicka w 1920 roku

Odradzająca się po okresie zaborów Rzeczypospolita Polska napotkała kolejny problem, w postaci agresywnej polityki Rosji Sowieckiej. Jej twórcy dążyli do krwawego wyzwolenia krajów europejskich z „nierówności społecznych”. Polska odzyskała wiele terenów na wschodzie, jednak na tych kresach nie wszędzie panował administracyjny porządek. Fakt ten wykorzystali bolszewicy, najeżdżając na ówczesne terytorium naszego kraju w lutym 1919 roku.

Czytaj dalej

Zniszczony most kolejowy w Wyszkowie oraz wykolejone pociągi na moście i bocznicy odchodzącej do portu. Wykolejona została m.in. widoczna na zdjęciu, lokomotywa OB (OW )7189. Źródło: zbiory Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Wyszkowie

O ile znany jest nam dość dokładnie przebieg II wojny światowej na Ziemi Wyszkowskiej, to historia tych terenów w okresie I w. św., nie została zbyt dokładnie zbadana i opracowana, szczególnie z wykorzystaniem źródeł zarówno niemieckich jak i rosyjskich pochodzących z tamtego okresu. Nieco zapomniana wyszkowska stacja oraz cała linia Pilawa – Tłuszcz – Ostrołęka (wraz z ostrołęckim węzłem kolejowym), odegrała w latach 1914-1918 dość ważną rolę w działaniach militarnych. Zawarte w znanych ogólnych opracowaniach dane dotyczące Wyszkowa i okolic zawierają liczne nieścisłości i unikają tematów związanych z transportem kolejowym, a także jego znaczenia w aspektach społecznych, komunikacyjnych oraz przemysłowych, ograniczając się tylko do uwzględnienia najważniejszych dat i liczb.

Czytaj dalej